Dietoterapia chorób prostaty. Zalecenia dietetyczne, w tym podczas radio- i chemioterapii. Przepisy na śniadanie, obiad i kolacje. Lista zakupów

Leczenie dietą chorego gruczołu krokowego powinno polegać na niwelowaniu wszystkich czynników sprzyjających jego rozrostowi takich jak hormony (testosteron, dihydrotestosteron) oraz wolne rodniki z toksyn żywieniowych i środowiskowych. Tym samym dietoterapia chorej prostaty powinna mieć jednocześnie charakter detoksykujący (oczyszczający), silnie odżywczy i regulujący gospodarkę hormonalną. Te zasady realizuje tylko jadłospis roślinny z ograniczonym dodatkiem ryb i fermentowanych produktów mlecznych, oparty o świeże warzywa i owoce oraz orzechy, nasiona i pełne zboża.

Zalecenia dietetyczne i właściwy styl życia

• Zrzucenie wagi u osób otyłych / z nadwagą zmniejsza agresywność raka prostaty, dlatego oprócz poniżej diety warto włączyć umiarkowaną aktywność fizyczną minimum 3x w tygodniu po 30 minut np. marszobieg.
• Identyczna zależność występuje w przypadku używek (alkohol, narkotyki, kawa) i innych źródeł toksyn - im większe ograniczenie nałogów, tym łatwiejsze leczenie. Oczywiście zupełna eliminacja jest najkorzystniejsza.
• Jedyny dozwolony alkohol to jak najlepszej jakości czerwone wino.
• Codzienne, zdrowe nawyki żywieniowe: 1 surówka roślinna, 1 jabłko, 1 pomarańcza i 1 garść orzechów (jako przekąska lub dodatek do potraw). 400 - 800 g / dzień świeżych warzyw (szczególnie zielonych) i owoców (szczególnie czerwonych, purpurowych). Każdy posiłek z porcją surowych warzyw / owoców lub świeżego soku.
• Codziennie minimum 15 minut na słońcu z odkrytymi ramionami i łydkami. W Polsce korzystać z każdego słonecznego dnia.
• Śniadanie najobfitszym posiłkiem, kolacja najmniejsza. Nie przejadać się - kończyć jedzenie z lekkim niedosytem. Najkorzystniejszy schemat to 5-6 małych posiłków dziennie, wliczając zdrowe przekąski.
• Dużo płynów (2-2,5 L / dziennie) jak woda (najlepiej filtrowana), napary ziołowe i herbaciane oraz ewentualnie lampka czerwonego wina dziennie. Przykład: 3 filiżanki zielonej herbaty dziennie - parzenie przez 8-10 minut. Podaż płynów godzinę po posiłkach i między nimi, aby nie powodować szybkiego nasycenia i uczucia pełności w żołądku.
• Ryba morska (śledź, łosoś, tuńczyk, makrela) lub ekologicznych hodowli (pstrąg tęczowy) minimum 3x w tygodniu. Najkorzystniej bez obróbki termicznej np. solony śledź bałtycki moczony w wodzie przed spożyciem. Ryba może być elementem każdego posiłku, ale najkorzystniej jeść ją na śniadanie lub kolację.
• Sposób przygotowania potraw od najkorzystniejszego do unikanego: gotowanie na parze, gotowanie w wodzie, pieczenie, duszenie, smażenie.
• Ograniczenie produktów zabójczego białego trio: z białej mąki, z białym cukrem, z białą solą, czyli wszystkie produkty przetworzone z długim terminem ważności jak np. białe pieczywo, słodycze i wędliny. Do tego uwodornione tłuszcze trans np. z margaryn i innych wysokoprzetworzonych produktów roślinnych.
• Ograniczenie produktów odzwierzęcych, gdyż zawierają cholesterol, z którego produkowany jest dihydrotestosteron, hormon w nadmiarze niszczący gruczoł krokowy oraz produktów mlecznych ze względu na jednoczesną zawartość białka zwierzęcego, fosforu i wapnia (zwiększona podaż nabiału jest najlepiej udokumentowaną korelacją z rakiem prostaty). Jedyny wyjątek to produkty fermentowane.
• W sferze psychicznej ważne są 3 elementy: pozytywny kontakt z bliskimi, częsty kontakt z przyrodą oraz dbałość o poczucie spełnienia i bycia potrzebnym np. poprzez realizację hobby.
• W przypadku problemów emocjonalnych pomocne jest wsparcie psychoonkologiczne i np. Program Simontona, ale także samodzielna relaksacja i techniki świadomego oddechu.

Wyselekcjonowane przepisy na potrawy o działaniu przeciwnowotworowym

Sofrito / Marinara 

(sos lub kompletne danie)

Podstawa sofrito to czosnek, cebula, pomidory, papryka na oliwie z oliwek. Pozostałe dodatki powinny wynikać z osobistych upodobań, ale w ramach zasad omawianej diety np. natka pietruszki, marchewka, seler, tymianek, oliwki, grzyby, ryby, nawet mięso (drób), ale rzadko. Przepis na marinare jest prawie identyczny tylko bardziej rozwinięty...

• 1 cebula
• 2 ząbki czosnku
• 1/2 szklanki czerwonego wina
• 500 g pomidorów
• 1 łyżka posiekanej świeżej bazylii
• 1 łyżka posiekanego oregano
• 3 łyżki oliwy
• owoce morza w dostępnej ilości: ryby, ostrygi, małże, kalmary, krewetki
• 500 g makaronu razowego

Rozgrzać oliwę w dużym garnku, dodać pokrojoną cebulę i zmiażdżony czosnek. Smażyć na małym ogniu przez 3 minuty. Zwiększyć ogień na średni i dodać wino oraz pomidory. Gotować mieszając od czasu do czasu przez ok. 10 minut, aż sos zgęstnieje. Dodać zioła i przyprawy do smaku oraz owoce morza. Ugotować makaron, odcedzić i wymieszać z sosem.

Surówka warzywno-owocowa

Wszystkie rośliny świeże: cykoria endywia (lub inne warzywo zielonolistne), cebula, zielona papryka, szczypiorek, por, fasola Lima, brokuł, marchewka, pomidor i awokado. Posiekać i jako sos dodać odrobinę nierafinowanej oliwy z oliwek i octu niespirytusowego. Koniec. Prosta, szybka i megazdrowa inspiracja do poszukiwań własnych ulubionych kompozycji sałatkowych.

Sałatka ogórkowa z koperkiem

Umyć i pokroić dużego ogórka, dodać jedną łodyżkę cebuli dymki i odrobinę soli. Posypać świeżo posiekanym koperkiem, przyprawić oliwą z oliwek i sokiem z cytryny.

Purpurowobiała zupa

Składniki na 4 porcje:

• 4 szklanki wody
• ¼ pokrojonej na duże kawałki czerwonej cebuli
• szklanka posiekanych różyczek brokułu
• posiekana kapusta
• 8 całych lub przepołowionych brukselek
• 0,5 szklanki posiekanej fasolki szparagowej (na kawałki ok. 2,5 cm)
• 2 łyżki oliwy z oliwek
• łyżeczka soli kamiennej
• ¼ łyżeczki pieprzu cayenne
• połówka cytryny lub wyciśnięty z niej sok

Zagotować wodę i dodać warzywa. Gotować na wolnym ogniu przez 35 min. Dodać oliwę z oliwek, sól kamienną, pieprz cayenne i sok z cytryny. Gotować, aż zupa zacznie bulgotać, a następnie podać.

Kasza MIX

Równe porcje brązowego ryżu, kaszy gryczanej, jęczmiennej i jaglanej (dla 1 osoby po 1 łyżce) ugotować na wodzie lub mleku sojowym. Sos i pozostałe dodatki według upodobań, ale w ramach diety.

Śniadanie MIX

Płatki owsiane, słonecznik, pestki dyni, ostropest, migdały, orzechy włoskie, siemię lniane, rodzynki, żurawina (lub inne owoce, w tym świeże np. jabłko), kakao naturalne (lub starta gorzka czekolada), wiórki lub płatki kokosowe, olej lniany lub kokosowy. Zalać mlekiem sojowym, naturalnym kefirem, jogurtem i/lub maślanką.

Pasta Budwig

2-8 łyżek stołowych oleju lnianego na 120-125 gram białego sera np. chudy twaróg lub serek wiejski. Kilka łyżek jogurtu naturalnego dla uzyskania wymaganej konsystencji. W kontekście niewskazanych produktów mlecznych (twaróg, serek), korzystniejsze wydają się ich formy fermentowane jak kefir lub maślanka, albo roślinne jak tofu (twarożek sojowy). Mieszać, aż znikną tłuste oczka na powierzchni pasty.

Porcje pasty budwigowej traktować jako oddzielny posiłek lub podzielić i dodawać do innych dań w ciągu dnia. Ważne, aby pastę przygotowywać na maksimum 2 dni i przechowywać w lodówce.

Oleolux

Mieszanka tłuszczowa kokosowo-lniana z cebulą i czosnkiem podobna do smalcu. Zamiennik masła, smarowidło pieczywa, dodatek, okrasa do ciepłych dań, warzyw, kasz i zup. Nie wolno podgrzewać dłużej niż 1 minutę. Dlatego oleolux najbezpieczniej stosować do już ugotowanych potraw.

• 250 g oleju kokosowego
• 125 ml oleju lnianego (pół szklanki)
• 1 cebula
• 10 ząbków czosnku

Czosnek i cebulę obrać, następnie posiekać czosnek a cebulę przekroić na 2 połówki. Tłuszcz kokosowy podgrzać na małym ogniu do około 100°C, dodać 2 połówki cebuli i smażyć je do lekkiego przyrumienienia (około 15 minut). Następnie dodać czosnek i kontynuować smażenie tylko przez 3 minuty. Otrzymany tłuszcz przecedzić przez sito, ochłodzić do około 30°C i mieszając dodawać schłodzony olej lniany. Całość przelać do szczelnego słoika i przechowywać w lodówce.

Linomel

Połączenie mielonego siemienia lnianego z mlekiem i miodem zabezpiecza je przed utlenianiem. Wymieszać siemię lniane z miodem w proporcji 6:1 i dodać łyżeczkę mleka. Alternatywą może być mleko sojowe, choć oryginalny przepis o nim nie wspomina.

• 2 łyżki siemienia lnianego świeżo zmielonego w młynku
• 1 łyżeczka miodu
• 1 łyżeczka mleka 0%

Przez 3-5 sekund mielić siemię lniane - zawsze na świeżo, gdyż trzeba je spożyć w czasie 10-15 minut po zmieleniu. Dodać miód i mleko, całość dobrze wymieszać i zjeść. Rano pierwszą porcję Linomelu można zjeść po wypiciu wody z cytryną.

Soki z wyciskarki wolnoobrotowej

Między innymi sok z kapusty, w tym kiszonej, marchwi i buraka. Najkorzystniej przed posiłkiem, w tym rano na czczo.

Przykładowy schemat żywienia

Poniższy wzór jest w pełni elastyczny. Jadłospis nie może wywoływać stresu wynikającego z ograniczeń, ale trzeba zachować fundamentalne zasady zdrowego żywienia wspomniane wcześniej. Dlatego po wypróbowaniu sugerowanych przepisów należy wybrać te subiektywnie najlepsze i na nich oprzeć regularne żywienie w zależności od pory dnia. Oczywiście poszukiwanie innych sprawdzonych receptur o działaniu przeciwnowotworowym i zgłębianie reguł skutecznej dietoterapii jest mocno wskazane.

---

Śniadanie

Po przebudzeniu na czczo szklanka letniej wody z sokiem z połówki cytryny, opcjonalnie łyżeczka miodu, linomelu i/lub pół łyżeczki pyłku kwiatowego.

Surówka warzywno-owocowa
i/lub
Sałatka ogórkowa
i/lub
Śniadanie MIX
i/lub
Odsolona ryba z warzywami
i/lub
Pieczywo pełnoziarniste z pastą budwig, oleolux lub polane oliwą z oliwek

---

Obiad

Sofrito / Marinara
i/lub
Purpurowobiała zupa
i/lub
Kasza MIX z wybranym dodatkiem

---

Kolacja

Pieczywo pełnoziarniste z pastą budwig, oleolux lub polane oliwą z oliwek
i/lub
Garść orzechów

Przed snem 0,5 l naparu ziołowego (np. mięta, rozmaryn, szałwia)

---

Lista zakupów

Wszystkie rośliny najlepiej ekologiczne.

Warzywa

• pomidory
• papryka, każdy kolor
• czosnek
• cebula (najlepiej czerwona)
• pora
• szczypiorek
• szparag lekarski
• kapusta, w tym świeża, kiszona i sok z niej (zwykła, pekińska)
• brokuły
• brukselki
• buraki
• pietruszka
• koperek
• seler
• strączki: soczewica, ciecierzyca, groch, fasola
• ogórki, w tym świeże i kiszone
• ziemniaki (częściej stosować strączki lub kasze)

Owoce

• jabłka
• cytrusy: cytryna, pomarańcz
• czerwone, purpurowe owoce: jagody, borówki, jeżyny, truskawki, maliny, poziomki, porzeczki, czerwony grapefruit, arbuz, winogrona, granaty (także wysokiej jakości soki i koncentraty)
• dzika róża (świeża od września do przymrozków)
• banan, ananas
• kiwi, agrest
• awokado
• żurawina, w tym suszona, rodzynki

Zioła i przyprawy

Zazwyczaj świeży surowiec jest lepszy od suszu.

• imbir, świeży i parzony
• kurkuma, cynamon cejloński, pieprz cayenne
• goździki, kolendra, bazylia, oregano, tymianek
• rozmaryn, mięta, szałwia
• pokrzywa, mniszek lekarski
• żeń-szeń (świeży do żucia)
• herbata, w tym czarna i zielona (najlepiej matcha)
• czystek

Orzechy, nasiona i zboża

Orzechy, pestki, nasiona nieprażone i niesolone.

• pieczywo pełnoziarniste, chleb razowy na zakwasie
• słonecznik
• pestki dyni
• migdały
• orzechy włoskie
• siemię lniane
• ostropest plamisty
• kasza gryczana, jęczmienna, jaglana
• ryż brązowy
• płatki owsiane
• wiórki / płatki kokosowe

Oleje

Nierafinowane, zimnotłoczone, najlepiej BIO, EKO. Przy czym do smażenia oliwy / oleje tłoczone na ciepło, rafinowane.

• oliwa z oliwek, olej rzepakowy (bezerukowy - standard w Polsce od 20 lat)
• olej lniany tylko na zimno, sprzedawca powinien podać zimną szklaną butelkę oleju lnianego prosto z lodówki (wiosną i latem, natomiast jesienią i zimą tran i/lub więcej ryb ze względu na witaminę D, której niedoborom sprzyja słabe nasłonecznienie)
• olej kokosowy (sprawdzona marka Aura Herbals, optymalny rozmiar 1 L)

Słodka alternatywa

• daktyle
• figi
• naturalny miód
• słodkie owoce i świeże soki z nich

Pozostałe

• pyłek kwiatowy (przechowywać w lodówce, szczelnie zamknięty)
• grzyby, w tym egzotyczne shitake, maitake
• kakao naturalne, czekolada gorzka (kakao minimum 70%)
• mleko sojowe, tofu
• drób (lepszy indyk od kurczaka), królik
• jaja (najlepsze w skorupce na miękko)
• niesłodzony, naturalny kefir, jogurt, maślanka
• czerwone wino
• ocet niespirytusowy (najlepiej jabłkowy własnej produkcji z ekojabłek od np. działkowców)
• sól kamienna (nieoczyszczona)

Suplementy

Opcjonalnie i po konsultacji lekarskiej, szczególnie podczas trwającej terapii radykalnej.

• Colostrum (siara, młodziwo)
• Zielone algi spirulina i chlorella oraz młody jęczmień
• Palma sabal (np. Fitoprost, Prostamol uno)
• Buzdyganek naziemny (tribulus terrestris) np. w specjalnej mieszance ziołowej Himplasia
• Czepota puszysta (vilcacora) 

Oficjalne zalecenia dietetyczne w trakcie terapii radykalnych według medycyny akademickiej

Jadłospis przy radioterapii...

... powinien być m.in. lekkostrawny, wykluczający potrawy ciężkostrawne, tłuste, surowe mleko i jego przetwory (sery pleśniowe typu Brie oraz Camembert, Roquefort, Gorgonzola itp.), surowe warzywa i owoce, napoje kolorowe i gazowane, soki, ostre przyprawy. Jest to szczególnie ważne w przypadku naświetlania brzucha i okolic miednicy. Eliminacja dotyczy także produktów mocno solonych, marynowanych, wędzonych, smażonych, alkoholu, kawy naturalnej, słodyczy i utwardzanych margaryn.

Około 2 godziny przed naświetlaniem i bezpośrednio po nim nie należy spożywać pokarmów!

Źródłem tłuszczu w diecie powinny być oliwa z oliwek, olej rzepakowy bezerukowy, lniany, ryby morskie, chude mięso drobiowe bez skóry itp.

Podaż pełnowartościowego, łatwoprzyswajalnego białka do odbudowy zniszczeń zdrowych komórek z produktów tj. chude mleko i przetwory mleczne, fermentowane i naturalne przetwory mleczne, chude mięso drobiowe (indyk, kura), mięso z królika, ryby morskie, niewielka ilość jaj gotowanych na miękko. Jeżeli mleko i jego przetwory są źle tolerowane, należy unikać ich w trakcie leczenia, i spróbować włączyć ponownie do diety po zakończeniu radioterapii, ale w ilości ograniczonej (lub zerowej). Można je śmiało zastąpić produktami bezlaktozowymi lub sojowymi jak mleko sojowe i serki tofu. Jeśli chory nie toleruje mięsa, należy je ugotować, zmiksować i dodawać do potraw.

Źródłem energii powinny być węglowodany złożone pochodzące z pełnoziarnistych produktów zbożowych, warzyw, nasion roślin strączkowych (jeśli są dobrze tolerowane), ziemniaków. Należy starać się zwiększyć ilość spożywanych warzyw, podawanych w takiej postaci, w jakiej będzie tolerował chory - gotowane, przecierane, w postaci soków, sałatek, surówek. Dietę należy wzbogacić w owoce, zwłaszcza zawierające dużo witaminy C - patrz wyżej LISTA ZAKUPÓW » OWOCE.

Orzechy, nasiona słonecznika lub dyni, można włączyć jeśli są dobrze tolerowane przez chorego.

Jadłospis przy chemioterapii...

... powinien być wysokoenergetyczny, wysokobiałkowy i jednocześnie łatwostrawny (odpowiednio zbilansowany) oparty o produkty ze wszystkich grup spożywczych. Należy zwiększyć ilość posiłków w ciąg dnia do 6 - 8, jednocześnie zmniejszając ich objętość. Dania powinny być urozmaicone, atrakcyjne wizualnie i ładnie pachnące. Smażenie zastąpić gotowaniem w wodzie i na parze, pieczeniem w pergaminie lub w naczyniu żaroodpornym.

2 godziny przed planowanym wlewem chemioterapeutycznym i tuż po nim nie należy spożywać pokarmu. Zakazane jest także spożywanie alkoholu w trakcie chemioterapii.

Dietę podczas chemii należy komponować z produktów jak najwyższej jakości oraz jak najmniej przetworzonych. Jeżeli surowe warzywa i owoce nie powodują żadnych dolegliwości można włączyć je do jadłospisu. W innym przypadku należy podawać je w postaci gotowanej, przecieranej jako soki, galaretki i kisiele własnej produkcji.

Nasiona roślin strączkowych należy eliminować z diety, gdy nasilają niekorzystne objawy. Jeśli są dobrze tolerowane można stosować ich niewielkie ilości.

Podaż pełnowartościowego, łatwoprzyswajalnego białka z produktów tj. chude mleko i przetwory mleczne, fermentowane i naturalne przetwory mleczne, chude mięso drobiowe (indyk, kura), mięso z królika, ryby morskie, niewielka ilość jaj gotowanych na miękko, mleko sojowe lub serki tofu itp. Mięso drobiowe i ryby można doprawić sokiem ananasowym lub świeżo przygotowanym sosem sojowym.

Zaburzenia odczuwania smaku można łagodzić poprzez podaż produktów kwaśnych. Natomiast przy odczuwaniu metalicznego posmaku w ustach po spożyciu posiłków należy często płukać usta i myć zęby po każdym posiłku. Do potraw, które wydają się gorzkie można dodać niewielką ilość miodu naturalnego, suszonych (bez dodatku cukru) lub świeżych, dojrzałych owoców (najlepiej obranych ze skóry).

Źródła
» https://www.radioncologa.com/2013/01/dieta-y-cancer-recomendaciones-en-cancer-de-prostata/
» http://oczymlekarze.pl/profilaktyka-i-leczenie/3645-pokonaj-raka-prostaty-dieta
» https://portal.abczdrowie.pl/pytania/dieta-przy-raku-prostaty
» http://wygrajmyzdrowie.pl/js/fileman/Uploads/PORADNIK%20PACJENTA%20NOWOTW%C3%93R%20PROSTATY%20Prostata%20na%20lata.pdf
» http://www.onkocafe.pl/onkoporada/73-ogolne-zalecenia-zywieniowe-w-trakcie-radioterapii
» http://www.onkocafe.pl/onkoporada/72-ogolne-zalecenia-zywieniowe-w-trakcie-chemioterapii
» http://leczeniepro.pl/zdrowe-odzywianie-zdrowy-styl-zycia/
» http://www.olejlniany.leczeniepro.pl/p/olej-lniany-budwigowy.html